Orurowanie ze stali, miedzi czy tworzywa? Jakie rury wybrać do budowy instalacji centralnego ogrzewania?
Rynek już dawno wybrał, gdyż dla inwestorów liczy się cena materiałów, udział kosztów robocizny oraz trwałość instalacji w kontekście standardowych sposobu jej użytkowania. A dla wykonawców szybkość i prostota montażu czyli nakład czasu oraz udział kosztów robocizny w procesie realizacji zlecenia. I tu zdecydowanie wygrywają przewody z tworzywa, jedno lub wielowarstwowe, montowane na klej, na gorąco lub zaciskowo. Spójrzmy na temat historycznie i spróbujmy odpowiedzieć na pytanie czy to dobrze czy źle, że systemy instalacyjne poszły w znacznej mierze w tym właśnie kierunku…
Trendy w doborze materiałów do instalacji centralnego ogrzewania.

W ostatnich dekadach ubiegłego wieku nastąpiło znaczne nasilenie korozji w instalacjach. Powodem była stale pogarszająca się jakość wody użytkowej, zawierającej nie tylko szeroką gamę szkodliwych dla metali związków chemicznych lecz także w coraz wyższych stężeniach środków uzdatniające wodę – chloru lub ozonu. M.in. ta sytuacja wymusiła wprowadzenie do wykonawstwa instalacji wodociągowych i grzewczych nowych materiałów o większej odporności korozyjnej: miedzi i jej stopów oraz tworzyw sztucznych.
W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie – instalacje miedziane stanowią poważny procent wszystkich instalacji. Jako materiał do budowy instalacji dla wody i centralnego ogrzewania rury miedziane oraz rury z tworzyw całkowicie wyparły rury stalowe i rury stalowe ocynkowane.
Najlepszy materiał to miedź.
Miedź jest najlepszym materiałem konstrukcyjnym instalacji wodociągowych, ogrzewania wodnego, klimatyzacji, jak również instalacji gazowych i specjalnych. Wszechstronne zastosowanie miedzi we wszystkich rodzajach instalacji, umożliwia stosowanie jednej techniki instalacyjnej w całym obiekcie.
Doskonała odporność miedzi na działanie korozyjne wody daje gwarancję wieloletniej bezawaryjnej pracy instalacji. Dla instalacji wodociągowej zakłada się trwałość 40-letnią a dla instalacji centralnego ogrzewania nawet wyższą. Instalacje z miedzi cechuje duża łatwość montażu oraz estetyka wykonania, miedź ma ponadto właściwości bakteriobójcze.
Czy instalacja z miedzi jest droga?
Koszt instalacji centralnego ogrzewania z miedzi jest wyższy od budowy instalacji z tworzywa. Jednakże instalacja z miedzi jest odporna m.in. na wysoką temperaturę, przegrzanie, dyfuzję gazów przez ścianki rur czy też uszkodzenia mechaniczne. Miedź w całości podlega recyklingowi, da się ją całkowicie odzyskać z instalacji w celu ponownego wykorzystania.
Łączenie różnych materiałów w jednej instalacji przyczyną korozji elektrochemicznej.
We współczesnych instalacjach spotyka się nieuzasadnione, szkodliwe dla trwałości i prawidłowego, funkcjonowania instalacji łączenie jej składowych zbudowanych z różnych metali. Dzieje się tak z ewidentną stratą dla inwestorów, którzy w krótkim czasie zmuszeni są do remontowania relatywnie nowej instalacji.
Przyczyną takiego stanu jest najczęściej zwykła niewiedza. Łączenie różnych metali jest dopuszczalne, jednak nie wszystkich i tylko pod pewnymi warunkami. Tworzące się na połączeniach ogniwa elektrochemiczne powodują szybkie rozpuszczanie się żelaza, cynku czy aluminium. Nawet mimo braku metalicznego styku miedź stymuluje korozję wymienionych materiałów. Jony miedzi osadzając się w miejscach zapoczątkowanych wżerów i powodują niszczenie w/w materiałów.
W instalacjach centralnego ogrzewania łączenie stali i miedzi jest dopuszczalne warunkowo w układach zamkniętych gwarantujących jedynie śladową obecność tlenu. Natomiast nie jest dopuszczalne stosowanie w jednym obiegu wodnym miedzi i aluminium. Z takim błędem często mamy do czynienia w instalacjach z grzejnikami aluminiowymi. Wydzielający się stale wodór sprawia, że instalacja taka często wydaje się być rzekomo „zapowietrzona” i nie pracuje prawidłowo. Co jakiś czas nagromadzony w grzejnikach wodór należy wypuszczać poprzez odpowietrzniki. Instalacja taka powinna także posiadać odpowietrzniki automatyczne. Nie ulega jednak wątpliwości, że żywotność tak zbudowanych instalacji jest zdecydowanie krótsza.
W gazowych kotłach centralnego ogrzewania wymiennik zbudowany jest przeważnie z miedzi. Gdy zabudujemy w instalacji grzejniki aluminiowe, problem mamy pewny. Inwestorów powinni mieć świadomość występującego w takim przypadku zagrożeniu dla żywotności i dla pracy instalacji?
Jednorodna instalacja gwarancją żywotności
Gwarancją długiej żywotności każdej instalacji, w tym instalacji centralnego ogrzewania jest zbudowanie jej z jednorodnego, odpornego na większość szkodliwych czynników materiału. Najlepszym materiałem do instalacji centralnego ogrzewania jest miedź. Nieprzypadkowo instalacje wrażliwe, instalacje gazów technicznych wykonywane są wyłącznie z miedzi.
Kocioł z miedzianym wymiennikiem, rury miedziane oraz grzejniki, w których woda płynie w miedzianych rurach… Takimi właśnie grzejnikami są produkty REGULUS-system.
Drugim ważnym warunkiem dobrej, sprawnej, bezszumowej pracy instalacji, oraz długiego okresu jej eksploatacji, jest jej staranne wykonanie. Zgodne z zasadami sztuki instalatorskiej. Miedź w instalacji podlega przede wszystkim korozji wżerowej, będącej wynikiem uszkodzenia ochronnej warstwy tlenkowej przez krążące wewnątrz instalacji zanieczyszczenia mechaniczne lub wadliwie wykonane lutowanie. Wynika z tego prosty i tani w wykonaniu wymóg filtrowania krążącej w instalacji wody. Zainstalujmy na powrocie przed kotłem, prosty i tani filtr mechaniczny.
Drugą formę korozji stanowi korozja erozyjna, wywołana przez zbyt burzliwy przepływ wody.
W jaki sposób radzić sobie z korozją erozyjną miedzi?
Istotne jest utrzymywanie normatywnych prędkości przepływów wody, a także wyeliminowanie wszelkich zakłóceń przepływu – przewężeń, nadlewów lutowniczych, wadliwie wykonanych odgałęzień itp. Należy usunąć wewnętrzne zadziory spowodowane cięciem, starannie ogratować i skalibrować przycięte końce montowanych rur. Przy gięciu rur należy unikać powstania przewężeń zmniejszających światło przepływu. Dłuższe odcinki powinny zawierać możliwość kompensacji naturalnej lub U-kompensatory wydłużenia liniowego.
Współczynnik rozszerzalności cieplnej miedzi jest około 1,5 razy większy niż stali.
Od staranności wykonania instalacji, prawidłowego doboru średnic rur (stopniowanie średnic) i prawidłowego doboru pompy cyrkulacyjnej zależy czy podczas pracy instalacji wystąpią szumy i postukiwania. We właściwie zaprojektowanej i poprawnie wykonanej instalacji centralnego ogrzewania z rur miedzianych praktycznie nie występują istotne zagrożenia korozyjne.
Należy dążyć do stosowania możliwie jednorodnych materiałów we wszystkich urządzeniach. Najwłaściwsze jest zastosowanie kotłów ze stali stopowych, kotłów żeliwnych lub kotłów przepływowych z wężownicą z rur miedzianych. Z punktu widzenia trwałości instalacji centralnego ogrzewania nie ma żadnych ograniczeń w stosowaniu grzejników żeliwnych. Należy jednak pamiętać, że grzejniki żeliwne mają wady. Są nimi duży ciężar oraz bardzo duża pojemność wodna, wpływające na ich dużą bezwładność cieplną.
Woda instalacyjna w regulusach płynie w rurach z miedzi i nigdzie nie styka się z aluminium tworzącym sprawną konstrukcję oddającą ciepło do otoczenia. Odpowiednio wyprofilowane przednie i tylne krawędzie aluminiowych lamel ciasno do siebie przylegają, tworząc przednią i tylną ścianę grzejnika.
Czy grzejniki miedziane będą najlepsze do instalacji centralnego ogrzewania wykonanych z miedzi?
Tak, idealnymi grzejnikami dla instalacji z miedzi i nie tylko są grzejniki miedziane.
W grzejnikach firmy REGULUS®-system układ wodny stanowi wymiennik wykonany z pakietu rur miedzianych. Emisja ciepła do otoczenia następuje z powierzchni lamel aluminiowych osadzonych gęsto na rurach wymiennika. Styk miedzi i aluminium znajduje się na zewnętrznej powierzchni rur. Zatem jest to styk suchy nie podlegający korozji elektrochemicznej, która występuje wyłącznie w środowisku wodnym.
Grzejniki ścienne REGULUS-system emitują ciepło na dwa sposoby. Pierwszy to promieniowanie z mocno pofalowanej powierzchni grzejnika. Drugi sposób to naturalna konwekcja, poprzez liczne kanały konwekcyjne utworzone przez specjalnie wyprofilowane lamelki aluminiowe.
Podsumowując, mała masa całkowita grzejników REGULUS®-system (masa grzejnika + zawartej w nim wody) sprawia, że grzejniki te charakteryzuje wysoka dynamika i precyzja grzania. Mała bezwładność ma wpływ na wysoki komfort cieplny, umożliwia także aktywne poszanowanie wytworzonej energii. Grzejniki REGULUS-system są oszczędne. A przecież każdemu z nas zależy, aby ogrzewanie naszego domu było nie tylko skuteczne, efektywne lecz również ekonomiczne.