Średnica rur do centralnego ogrzewania
Regulacja hydrauliczna instalacji c.o. jest to regulacja przepływu czynnika grzewczego (gorącej wody) przez obwodowe części instalacji (rury, grzejniki). Regulacja na celu optymalny rozdział wytworzonej w kotle energii cieplnej na poszczególne pomieszczenia w ilościach odpowiadających użytkownikowi. Droga transportowa wody (rury instalacyjne), musi być odpowiednia do potrzeb. Musi posiadać odpowiednią przepustowość. Dlatego ważne jest właściwe dobranie średnicy rur do centralnego ogrzewania.
Elementem regulacji przepływu czynnika grzewczego (wody) w instalacji c.o. jest odpowiednie stopniowanie średnic zastosowanych rur (np. DN 22-18-15). Wstępnie gwarantuje to odpowiedni jego rozdział na poszczególne obiegi i gałązki. Drugim powszechnie stosowanym sposobem regulacji hydraulicznej instalacji są nastawy wstępne, zawory odcinające i coraz ostatnio powszechniejsze rotametry (przepływomierze).
Średnice rur, analogiczne jak na zasilaniu grzejników, stosujemy na powrocie wody do kotła.
Ciepło właściwe wody w układzie CGS to 1 cal/(g C), w układzie SI to 4,18 J(kg K). Wat – jednostka strumienia energii w układzie SI oznaczana symbolem W. W mechanice najkrócej definiuje się wat jako dżul na sekundę. Zatem grzejnik o mocy 1000 W w określonej normą szybkości przepływu czynnika grzewczego (najczęściej wody), schłodzonego o określoną temperaturę(najczęściej 10oC), przejmuje od tej wody i emituje do otoczenia energię cieplną w ilości tysiąca dżuli na sekundę. By było to możliwe, grzejnik musi być nie tylko określonej wielkości lecz musi przez niego przepłynąć określona ilość wody, która ulegnie w nim schłodzeniu.
Z każdego grzejnika można „wycisnąć” więcej mocy przyspieszając przez niego przepływ wody. Na przykład poprzez zastosowanie wydajniejszej pompy cyrkulacyjnej lub pompa pracująca na wyższym biegu. Może jednak temu towarzyszyć wyraźnie słyszalny szum przepływającej wody.
By tego uniknąć gałązki przyłącza grzejnikowego winny być odpowiedniej średnicy.
Jak dobrać średnicę rur przyłącza?
Możemy przyjąć ogólną zasadę, że grzejniki o dużych mocach t.j. powyżej 2700 W, należy bezwzględnie zasilać rurami przyłączeniowymi o średnicy ¾” cala.
Mniejsze grzejniki można zasilić gałązkami przyłączeniowymi o średnicy ½”.
Warunkiem dobrej, wysokosprawnej, bezszmerowej pracy instalacji jak również warunkiem długiego okresu jej żywotności jest jej staranne, zgodne z zasadami sztuki instalatorskiej wykonanie. Po wyborze materiału z którego będzie zbudowana instalacja należy dokładnie sprawdzić moce (wielkości) grzejników, by dobrać odpowiednią średnicę rur przyłączeniowych.
Odpowiednio dobrana średnica będzie gwarancją odpowiedniego przepływu. Średnica wewnętrzna rur przyłączeniowych jest zależna od materiału z jakiego została wykonana instalacja (miedź lub tworzywo sztuczne). Ponadto zależne jest to od wielkości (mocy) grzejnika. Instalacja wykonana z miedzi charakteryzuje się znacznie cieńszymi ściankami rur niż instalacja wykonana z pex-alu-pex lub z polipropylenu.
Stąd średnica wewnętrzna rur instalacyjnych miedzianych jest większa od średnicy wewnętrznej rur polipropylenowych czy pex-alu-pex. Dlatego przy większej mocy grzejników (w tabeli obszar szary) można jeszcze zastosować 1/2 calowe rury miedziane. Ale rury z tworzyw sztucznych powinny mieć już 3/4 cala.
Najlepiej stosować przyłącza o średnicy zgodnej z wyliczeniem w projekcie instalacji.